Whatsapp

Cel główny

Głównym celem programu jest uświadomienie rodzicom i opiekunom dzieci znaczenia wczesnej profilaktyki astmy

oraz stworzenie dzieciom zagrożonym chorobą możliwości optymalnej jakości życia.

 
Cele szczegółowe

- Edukacja rodziców i opiekunów dzieci w zakresie umiejętności obserwacji objawów astmy,

- Zmiana percepcji dziecka z astmą jako osoby z pełnymi możliwościami rozwojowymi.

 1. Problem alergii i astmy

 1.1 Występowanie astmy

Astma oskrzelowa jest jedną z najczęściej występujących chorób przewlekłych. Światowa Organizacja Zdrowia

szacuje, że cierpi na nią od 100 do 150 milionów ludzi. Choruje ok. 6% dorosłej populacji świata, a liczba chorych

wzrasta przeciętnie o 50% w ciągu dekady. W Polsce z powodu astmy cierpi 8,6% dzieci i 5,4% dorosłych, a więc

ponad 2 miliony osób.

1.2 Co to jest astma?

W otaczającym nas świecie występuje wiele czynników zwanych alergenami, których nie toleruje ludzki organizm.

Astma oskrzelowa jest reakcją na niektóre z nich.

1.3 Czynniki wywołujące astmę

Napady astmy wywoływane są przez:

- różnego typu alergeny - roztocza, pyłki, zarodniki grzybów;

- wirusowe zapalenia dróg oddechowych;

- czynniki drażniące - dym tytoniowy, zanieczyszczenia, zapachy;

- czynniki fizyczne - zimne powietrze, wysiłek fizyczny, hiperwentylacja, zmiana pogody;

- niektóre leki - niesteroidowe leki przeciwzapalne;

- czynniki emocjonalne - śmiech;

- czynniki hormonalne - ciąża, choroby tarczycy;

1.4 Objawy astmy

W układzie oddechowym pod wpływem tych czynników rozwija się proces zapalny błony śluzowej. Oskrzela

reagują skurczem tak, że przepływ powietrza jest ograniczony. W konsekwencji u chorego występują trudności w oddychaniu,

świszczący oddech, kaszel, duszność. Objawy te występują zwłaszcza w nocy lub we wczesnych godzinach

rannych. Powtarzające się stany zapalne dróg oddechowych prowadzą do ich nadwrażliwości, a nawet do trwałego uszkodzenia.

Astma oskrzelowa jest chorobą cechującą się długoletnim przebiegiem i skłonnością do nawrotów dolegliwości,

które z różnym nasileniem trwają przez całe życie. W zasadzie choroba jest nieuleczalna, ale dzięki wczesnemu rozpoznaniu można uniknąć zaostrzeń i ciężkiego przebiegu, a co szczególnie ważne, nieodwracalnych uszkodzeń dróg oddechowych.

1.5 Co to jest alergia?

Wiele osób myli alergię z astmą. Są to pojęcia pokrewne, ale nie tożsame. Można mieć alergię z objawami astmy

lub bez takich objawów.

Alergia jest nadmierną reakcją na określone czynniki tj. pyłki, sierść zwierząt, niektóre leki lub składniki pokarmów.

Reakcja ta może przybierać różne postaci: łzawienie i swędzenie oczu, zatkany nos lub katar, rumień skóry bądź wywoływać objawy astmy. Astma jest jedną z reakcji, jaka może występować w alergii. Można również mieć astmę, nie będąc uczulonym na żaden określony czynnik, a po prostu nadwrażliwe drogi oddechowe.

 2. Profilaktyka astmy

2.1 Profilaktyka pierwotna - zapobieganie rozwojowi astmy

Celem profilaktyki pierwotnej jest zapobieganie występowaniu choroby u osób obciążonych genetycznie (rodzinnie)

rozwojem alergii i/lub astmy.

Uważa się, że ryzyko rozwoju choroby alergicznej i astmy oskrzelowej u dziecka zależy przede wszystkim od

obecności alergii u matki, ojca oraz innych członków rodziny. Przyjmuje się, że ryzyko to wynosi 55-80%, gdy u obojga rodziców występują objawy choroby alergicznej, 70-80% gdy oboje rodzice uczuleni są na ten sam alergen i mają tę samą chorobę alergiczną, 30-35% gdy objawy dotyczą jednego z nich i 15-20% przy braku takiego obciążenia.

Uczulenie jest istotnym elementem, często poprzedzającym występowanie astmy. A zatem profilaktyka pierwotna

polega na działaniach w okresie dzieciństwa. W tym zakresie prowadzone będą działania edukacyjne w realizowanym programie szkolnym.

 2.2 Profilaktyka wtórna - zapobieganie zaostrzeniom astmy

Profilaktyka wtórna polega na niedopuszczaniu lub znacznemu ograniczeniu występowania zaostrzeń już rozpoznaneji leczonej astmy. Zasadniczym jej celem jest powstrzymanie/zwolnienie rozwoju zmian destrukcyjnychi strukturalnych w oskrzelach. Metody profilaktyki wtórnej można podzielić na: farmakologiczne i nie farmakologiczne.

Działania nie farmakologiczne polegają na ograniczeniu narażenia dzieci na silne alergeny np. roztocza kurzu domowego, pyłki drzew, traw itd. gdyż uczulenie na nie zwłaszcza w okresie niemowlęcym stwarza wysokie ryzyko astmy w wieku późniejszym. Działania farmakologiczne zalecane są przez lekarza alergologa i do jego wskazań powinni

dostosować się rodzice lub opiekunowie.

3. Uzasadnienie realizacji programu w młodszych klasach

szkół podstawowych

Astma oskrzelowa to choroba przewlekła, jednakże z wcześnie wykrytą i prawidłowo leczoną astmę można normalnie żyć. Zbyt późne rozpoznanie astmy oraz jej niekontrolowany przebieg może doprowadzić do nieodwracalnych zmian w drogach oddechowych i inwalidztwa. Dlatego bardzo ważne jest wczesne wykrycie astmy już u małych dzieci i zapobieganie rozwojowi pełnych objawów choroby.

 Program edukacyjny „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie” został wprowadzony w trosce o zdrowie polskich dzieci i umożliwienie im normalnego rozwoju i życia.